Rozwód w kościele katolickim praktycznie nie istnieje – wynika to między innymi ze wskazówek zawartych w Piśmie Świętym. Dlatego by móc ponownie wziąć ślub kościelny, konieczne jest uzyskanie stwierdzenia nieważności zawartego wcześniej małżeństwa.
Lepiej na początku dobrze zastanowić się, czy takie działanie rzeczywiście jest potrzebne. Jeśli tak, należy przygotować się na dość żmudny proces. Konieczne jest przede wszystkim napisanie skargi. W niej należy zawrzeć powody, dla których małżeństwo powinno zostać unieważnione. Muszą być one na tyle poważne, by rzeczywiście na ich podstawie można było wydać wyrok.
Powody unieważnienia małżeństwa
Powodem do stwierdzenia nieważności małżeństwa może być na przykład niegotowość emocjonalna do zawarcia związku przez jedną ze stron. Także niezrozumienie obowiązków wynikających z małżeństwa w chwili składania przysięgi może być przyczyną stwierdzenia jego nieważności. Często zdarza się, że powodem jest ukrycie pewnych ważnych faktów przed współmałżonkiem jeszcze w okresie narzeczeństwa, takich jak nałogi czy schorzenia natury psychicznej. W skardze należy nie tylko wyróżnić powody, dla których małżeństwa miałoby być uznane za nieważne, ale również opisać sam jego przebieg. Konieczne jest również umieszczenia informacji, dlaczego nie jest możliwe pogodzenie się małżonków. Skargę może złożyć nie tylko osoba, która nie dała żadnego powodu do unieważnienia związku, jak i ta, przez którą małżeństwo miałoby zostać unieważnione.
Procedura przy rozwodzie kościelnym
Samo złożenie dokumentów do niewłaściwego urzędu sprawia, że cały proces trzeba zwykle zaczynać od nowa, a przecież wiąże się to często z niemałymi kosztami. Dlatego warto wiedzieć o tym, iż skargę składa się do odpowiedniego trybunału, zazwyczaj tego, który ma swoją siedzibę w diecezji miejsca, gdzie zostało zawarte małżeństwo.
Cenniki tego typu spraw są bardzo różne. Zależą one na przykład od miejsca, w jakim znajduje się dany sąd. Niezbędne jest dołączenie do skargi zaświadczenia o zarobkach, ponieważ Osoby o złej sytuacji materialnej mogą wystąpić o to, by nie musiały ponosić kosztów procesu, jednak muszą to odpowiednio udokumentować. Nawet jednak jeśli sam proces byłby darmowy, to należy jednak pamiętać o tym, że niekiedy konieczne jest wynajęcie kościelnego adwokata (nie ma możliwości skorzystania z adwokata z urzędu) oraz, że konieczny bywa na przykład zwrot świadkom kosztów podróży.
Rozwód kościelny nie taki szybki
Po złożeniu skargi należy poczekać na jej zatwierdzenie. Może to trwać nawet miesiąc. Jeśli po tym czasie osoba, która złożyła dokument nie otrzyma odpowiedzi, powinna złożyć prośbę do trybunału o zajęcie się sprawą. Dopiero po nieuzyskaniu odpowiedzi na takie pismo (trybunał ma na to dziesięć dni) można uznać, że wcześniejsza skarga została przyjęta. Jeśli natomiast okaże się, iż skarga została odrzucona, można wnieść odwołanie od takiej decyzji. Dzieje się tak jednak bardzo rzadko – zwykle wtedy, gdy skarga nie spełnia wymogów formalnych lub ogólnie została sformułowana nieprawidłowo.
Unieważnienie małżeństwa może być bardzo długim procesem. Chociaż uznaje się, że standardowo powinien trwać około półtora roku, to bywa, iż ten okres zmienia się nawet w kilka lat. Jeśli nawet wszelkie materiały dowodowe zostały zebrane właściwie, to mogą nastąpić przyczyny losowe lub na przykład opóźnienia w zeznaniach świadków. By uzyskać rozwód kościelny sprawa musi przejść przez dwie instancje. Odwołać się od wyroku mogą zarówno małżonkowie jak i obrońca węzła – osoba, która ma za zadanie wykazać, że małżeństwo zostało ważnie zawarte. Apelacja może być również automatyczna – w przypadku, gdy sąd drugiej instancji wyda inny wyrok niż pierwszy.
Artykuł powstał przy współpracy z portalem Rozwód-z-klasą.pl – leksykon artykułów na temat rozwodów oraz alimentów.
To nie jest unieważnienie (stwierdzenie, że coś ważnie powstało i doprowadzenie do tego, że w przyszłości jako ważne już nie obowiązuje) ale stwierdzenie nieważności (nigdy ważnie nie powstało, nigdy ważnie nie istniało)