Szczególnym rodzajem krzyża jest krzyż maltański zwany też kawalerskim. Bardzo często ten symbol używany jest do szczególnych odznaczeń państwowych. Odzwierciedla on bowiem osiem cech rycerskich: lojalność, miłosierdzie, hojność, odwagę, honor, chwałę, brak strachu przed śmiercią, niesienie pomocy, wierność Kościołowi. Krzyż maltański w kolorze białym jest symbolem joannitów, w kolorze zielonym- zakonu św. Łazarza, w Polsce występuje w kolorze czerwonym jako symbol służb SAR.
Krzyż maltański bezpośrednio wiąże się z Zakonem Maltańskim. Zakon ten wywodzi się z średniowiecznych bractw rycerskich i związany jest z pierwszymi wyprawami krzyżackimi. Joannici posiadali znakomitą flotę wojenną, prężnie rozwijali szpitale na kontynencie europejskim,
W czasach współczesnych również działa Zakon Maltański, jest suwerennym podmiotem prawa międzynarodowego, a także funkcjonuje jako najstarszy zakon katolicki. W Polsce istnieje Związek Polskich Kawalerów Maltańskich.
Trochę z historii krzyża
Krzyża wiąże się przede wszystkim z chrześcijaństwem, łączy się bowiem z męką i śmiercią Jezusa Chrystusa. Symbol ten nie zawsze był czczony i otaczany szacunkiem. W starożytnym Bliskim Wschodzie krzyż był znakiem, który przynosił szczęście. Później jego znaczenie diametralnie się zmieniło. Dla starożytnych Rzymian krzyż był znakiem haniebnej śmierci, przejęli oni od Kartagińczyków ten sposób karania za przewinienia. Najwięksi przestępcy i zbrodniarze byli krzyżowani. Taki sposób kar stosowano również w Persji, Asyrii, Mezopotamii. Śmiercią krzyżową umarł Jezus Chrystus, niesłusznie oskarżony i ukrzyżowany. Dopiero w IV wieku krzyż stał się symbolem chrześcijan, wcześniej to ryba pełna tą funkcję. W tym czasie krzyż stał się symbolem zwycięstwa i zdobiono nim ubrania, broń, naczynia, umieszczano na szlachetnych kamieniach. Był obecny w domach, stawiano go przy drogach, w górach, towarzyszył wszędzie wierny.
Co się stało z krzyżem na którym umarł Jezus?
Studiując ewangelię, można znaleźć dokładny opis męki i śmierci Jezusa, oraz złożenia ciała do grobu. Nie wspomniano jednak nic o tym co stało się z krzyżem, na którym umarł Zbawiciel. Po śmierci Chrystusa, Rzymianie wyrzucili krzyż Jezusa i dwóch łotrów do zagłębienia w skale nieopodal Golgoty i przysypali je ziemią, by zlikwidować ślady po tych wydarzeniach. Po nawróceniu cesarza Konstantyna Wielkiego pierwsi chrześcijanie podjęli próby poszukiwania krzyża Jezusowego. Matka Konstantyna, cesarzowa Helena przyczyniła się do poszukiwań krzyża trzy wieki po śmierci Jezusa. Podczas poszukiwań zostały odnalezione trzy krzyże, w tym Mesjasza. Święta Helena podzieliła krzyż na trzy części. Otrzymały je trzy ówczesne ośrodki chrześcijaństwa: Rzym, Konstantynopol oraz Jerozolima. Z czasem zostały podzielona na mniejsze części, by inne ważniejsze świątynie miały je u siebie. Obecnie tą świętą relikwię posiada min. Sanktuarium Świętego Krzyża na Łysej Górze, czy kościół dominikanów w Lublinie. Niektórzy oczywiście zastanawiają się czy te cząstki świętego krzyża są autentyczne. Istnieje jednak wiele dowodów naukowych, które to potwierdzają.